Του Δημήτρη Στεργιούλη
Απρίλης 2015. Τίτλοι τέλους |
Το πλήρωμα του χρόνου έφτασε για το περίπτερο στην πλατεία του χωριού. Για δεκαετίες έστεκε εκεί στην άκρη της πλατείας. Λιτό, με τα ίδια κόκκινα «τσίγκια» του καρφωμένα ακόμα με «δεκάρες» του 1950. Τα χρόνια και τα χιόνια που άντεξε, βάρυναν επικίνδυνα πάνω του.
Οι «αναπηρικές» άδειες χάθηκαν μαζί με τους δικαιούχους, ενδιαφέρον για τη λειτουργία του δεν υπήρξε τα τρία τελευταία χρόνια. Η παραμονή του πλέον στην πλατεία του χωριού αχρείαστη και επικίνδυνη. Η απομάκρυνσή του αναγκαία.
Ωστόσο το περίπτερο και οι περιπτεράδες έχουν σημαδέψει τη νεώτερη ιστορία του χωριού. Μπροστά τους διαδραματίστηκαν τα σημαντικότερα γεγονότα. Πόλεμοι, δυστυχία, φτώχια, θάνατοι, σεισμοί. Αλλά και χαρές, ατέλειωτα γλέντια, πανηγύρια, γάμοι…
Το πρώτο περίπτερο με περιπτερά το Γώγο Τσινέλο, ανάπηρο από το μικρασιατικό πόλεμο, στήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του ’30 δίπλα από το καμπαναριό.
Αργότερα, λίγο πριν το 1950, η άδειά του μεταβιβάστηκε στον Αριστοτέλη (Τέλια) Λώλο, ανάπηρο του αλβανικού μετώπου από κρυοπαγήματα στα πόδια. Τότε άλλαξε και η θέση του. Στήθηκε στην άκρη, στην είσοδο της πλατείας και παρέμεινε εκεί για πάντα.
Γύρω στα 1980 η άδεια μεταβιβάστηκε στο Θωμά Κατσούλα, ανάπηρο από τον εμφύλιο πόλεμο, όταν υπηρετώντας στρατιώτης, έχασε σε μάχη το ένα του μάτι.
Από τη θέση του περιπτερά όμως πέρασαν και αρκετοί συγχωριανοί, είτε σαν βοηθοί, είτε νοικιάζοντας κατά καιρούς τις άδειες. Ο Πάνος Παπαντζίκος στα μέσα της δεκαετίας του ’50, οι Λάμπρος και Κώστας Λώλος, ο Χρήστος Κατσούλας, ο Κώστας Σκουτέλας, ο Κώστας Χάιδος (Χριστοκώστας), η Βούλα Χάιδου, ο Θανάσης Ταμπούρης και τα τελευταία χρόνια η Χρυσούλα Χάιδου.
Από το αρχείο φωτογραφίας μου αλίευσα μερικές αντιπροσωπευτικές φωτογραφίες, με φόντο το περίπτερο, σαν μικρό αφιέρωμα στην ιστορία του και την προσφορά του στο χωριό και τους χωριανούς.
Η πρώτη φωτογραφία (αρχείο Παναγιώτη Λάκκα) αρχές δεκαετίας του ’50. Πανηγύρι στην πλατεία Θεοδωριάνων. Το περίπτερο μόλις έχει μετακομίσει στην νέα του περίοπτη θέση στην είσοδο της πλατείας. Δυο τρεις πιτσιρικάδες αδιαφορώντας για το πανηγύρι, το χαζεύουν. «Φάτε μάτια ψάρια…»
Η δεύτερη φωτογραφία (αρχείο Παναγιώτη Λάκκα) δεκαπενταύγουστος του 1956. Οι οργανοπαίχτες ακολουθούν τους πρωτοχορευτές στο «διπλοκάγγελο». Η πλατεία χωμάτινη. Στο φόντο το περίπτερο σκεπασμένο με φτέρες. Συνηθίζονταν τα καλοκαίρια, για δροσιά στους περιπτεράδες.
Στην τρίτη φωτογραφία ο φακός του Πάνου Λάκκα αποθανατίζει τον Πάνο Παπαντζίκο, στη θέση του περιπτερά. Μέσα δεκαετίας του ’50.
Η τέταρτη φωτογραφία (αρχείο Γιώργου Χάιδου). Τέλη δεκαετίας του ’60. Το διπλοκάγκελο έχει τελειώσει. Τα αδέρφια Νούλα Χάιδου και Γιάννης Παπαντζίκος στήνονται μπροστά στο περίπτερο, αγαπημένο φόντο των φωτογράφων, για αναμνηστική φωτογραφία. Το περίπτερο πίσω πολιορκείται από ένα τσούρμο πιτσιρικάδων, όλα «κρεματζούλα» στο …δύστυχο περιπτερά.
Πέμπτη φωτογραφία. Φλεβάρης του 2005 (αρχείο Δημήτρη Στεργιούλη). Απ’ τις χρονιές που το χωριό «χάθηκε» στο χιόνι. Το περίπτερο με το χιόνι στο ενάμισι μέτρο, πορεύεται στη μοναξιά του.
Απρίλης 2015 . Τίτλοι τέλους.
φωτό:1 | φωτό: 2 | φωτό: 3 | φωτό: 4 | φωτό: 5 |
Y.Γ. Κάποιες από τις «δεκάρες» που είχαν οι πρόκες στη σκεπή του τις κράτησα σαν ενθύμιο. Έτσι για να θυμάμαι τα πενταράκια που μαζεύαμε πιτσιρικάδες με κόπο, για ν’ αγοράσουμε, κρυφά απ’ το χωροφύλακα και τον αγροφύλακα, «λουρίδες» για το «λάστιχο» (σφεντόνα) από τον Τέλια Λώλο, και να ξεκαλοκαιριάσουμε πετροβολώντας τσιόνια και παχάκια στις σκαμνιές και αγριοκερασιές του χωριού.