Θεοδώριανα: 3 Ιουνίου 2016
Μεγάλη ζημιά προκάλεσε αρκούδα σε μελίσσια συγχωριανού μας στη θέση “Άφκος” στα Θεοδώριανα. Το σημείο βρίσκεται πάνω στον αμαξιτό δρόμο Θεοδώριανα-Νεράιδας, 1,5 χιλιόμετρο από το χωριό.
Τη ζημιά εντόπισε σήμερα συγχωριανός μας, ο οποίος ειδοποίησε και τους ιδιοκτήτες μελισσοκόμους. Σύμφωνα με τη μαρτυρία του, δώδεκα κυψέλες είναι κατεστραμμένες και διαλυμμένες πάνω στο δρόμο ενώ κάποιες είναι αναποδογυρισμένες και πεταμένες σε παρακείμενο γκρεμό.
Το γεγονός δεν είναι πρωτόγνωρο στην περιοχή των Θεοδωριάνων. Είναι πλέον γνωστό ότι στα Θεοδώριανα όχι μόνο έχουν γίνει ξανά ζημιές από αρκούδα στο ζωικό κεφάλαιο, αλλά και συγχωριανοί έχουν δει αρκούδα.
Μόλις πριν από λίγες μέρες συγχωριανοί μας είδαν μεγαλόσωμη αρκούδα στη θέση “Κάτω Κωστηλάτα”. Αλλά και σε μένα τον ίδιο πριν δυο τρία χρόνια, πηγαίνοντας με παρέα στη γειτονική μας Νεράιδα, εμφανίστηκε μπροστά στα φανάρια του αυτοκινήτου μου μεγαλόσωμη θηλυκιά αρκούδα με το αρκουδάκι της. Μόλις κατάλαβε ότι το μικρό της δεν κινδύνευε χάθηκε μαζί με το μικρό της στο σκοτάδι χωρίς να γίνει καθόλου επικίνδυνη, χαρίζοντάς μας όμως μια σπάνια εμπειρία.
Με όλα αυτά είναι επιβεβλημένη και νομίζω εφικτή η “ειρηνική” συνύπαρξη αρκούδας και κατοίκων.
Όπως σωστά επισημαίνουν και οι Περιβαλλοντικές οργανώσεις για την προστασία της άγριας ζωής και της φύσης, πολλές φορές, είτε για εκδίκηση μετά από κάποια επίθεση, ή ως ένα τρόπο αποφυγής ζημιών, οι άνθρωποι σκοτώνουν το ζώο που (πιθανά) τους προκάλεσε τη ζημιά. Ο τρόπος αυτός όμως, δεν έχει ουσιαστικά αποτελέσματα, καθώς, συνήθως άλλα ζώα θα πάρουν τη θέση των σκοτωμένων, προκαλώντας ζημιές εκ νέου. Εκτός αυτού η θανάτωση αρκούδας, η οποία είναι αυστηρά προστατευόμενο είδος ,τιμωρείται με πολυετή φυλάκιση.
Για να φτάσουμε όμως σ’αυτή την ειρηνική συνύπαρξη πρέπει να γίνουν κάποια πράγματα. Το πρώτο που πρέπει να γίνει είναι η λήψη μέτρων προστασίας από τους ίδιους (μελισσοκόμους και κτηνοτρόφους) για την προστασία του ζωϊκού τους κεφαλαίου .Οι κυριότερες αιτίες για ζημιές από αρκούδες είναι κυρίως η απουσία του βοσκού από το κοπάδι, η ακαταλληλότητα σκύλων φύλαξης του κοπαδιού, η ελλιπής προστασία της στάνης των κοπαδιών ιδιαίτερα το βράδυ και η ανύπαρκτη ή ακατάλληλη περίφραξη των μελισσοκομικών μονάδων.
Ο Ελληνικός Ποιμενικός σκύλος χρησιμοποιείται με μεγάλη επιτυχία για τη φύλαξη των κοπαδιών εδώ και χιλιάδες χρόνια. Έχοντας εξελιχθεί και προσαρμοστεί με το ελληνικό φυσικό περιβάλλον, έχει αποκτήσει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που τον κάνουν έναν αποτελεσματικό φύλακα.
Βασικό εδώ είναι η σωστή εκπάιδευσή του από τον κτηνοτρόφο, ο επαρκής αριθμός τους, η πολύ καλή διατροφή του σκύλου και η κτηνιατρική φροντίδα. Ένα πεινασμένο, αδύναμο ή άρρωστο σκυλί πέρα από το ότι δεν μπορεί να φυλάξει καλά το κοπάδι, μπορεί από την πείνα του να στραφεί το ίδιο στο κοπάδι και να γίνει το ίδιο εχθρός του ή να μεταδώσει ασθένειες στα ζώα του κοπαδιού. Αν ρωτήσει κανείς τους κτηνοτρόφους θα δει ότι υπάρχουν δυστυχώς πολλές τέτοιες περιπτώσεις.
Όσον αφορά τους μελισσοκόμους οι ηλεκτροφόρες περιφράξεις έχουν αποδειχθεί εξαιρετικά αποτελεσματικές στην προστασία μελισσιών. Μικρή σχετικά επένδυση με δυνατότητα μετακίνησης και επανατοποθέτησης όπου και όταν μετακινούνται τα μελίσσια. Και το σημαντικότερο εντελώς ακίνδυνο για τον άνθρωπο και για τα ίδια τα ζώα.
Το δεύτερο και εξίσου σημαντικό είναι η άμεση καταβολή χρηματικής αποζημίωσης από τον ΕΛΓΑ σε περιπτώσεις ζημιών από αρκούδα ή λύκους στο ζωικό ή φυτικό κεφάλαιο.Μετά από προτάσεις και παρεμβάσεις Περιβαλλοντικών Οργανώσεων ο ΕΛΓΑ βελτίωσε τους όρους καταβολλής αποζημίωσης. Αυξήθηκε η αποζημίωση για κατασπαράξεις κτηνοτροφικών ζώων από το 80% στο 100% και έγινε υποχρεωτική η εκτίμηση και η καταβολή αποζημίωσης ακόμα και για ένα αιγοπρόβατο ενώ πρώτα αφορούσε περιπτώσεις από τρία κατασπαραγμένα ζώα και πάνω.
Ωστόσο, σύμφωνα με πρόσφατες εξελίξεις, για οικονομικούς κυρίως λόγους, ο ΕΛΓΑ επανεξετάζει τους κανονισμούς ασφάλισης, εισάγοντας δυσμενέστερες ρυθμίσεις. Οι ζημιές από αρκούδα και άλλα άγρια ζώα θα καλύπτονται σε ποσοστό 90% και όχι 100% της αξίας των απωλειών ενώ η επίσκεψη εκτιμητή ΕΛΓΑ και καταβολή αποζημίωσης θα γίνεται στο εξής μόνο στην περίπτωση απώλειας ζώου ή ζώων των οποίων η συνολική αξία ξεπερνά τα 200 ευρώ.
Με απλά λόγια αν κάποιος χάσει δυο τρία μελίσσια ή δυο τρία αιγοπρόβατα από αρκούδα δεν πρόκειται να πάρει καμία αποζημίωση. Μέτρο που όχι μόνο είναι παράλογο και άδικο για τους πληγέντες, αλλά δεν βοηθά στην προστασία της αρκούδας.
Αντίθετα ενθαρρύνει και οπλίζει το χέρι κάποιων, που πολύ εύκολα θα σηκώσουν το όπλο και θα σκοτώσουν αυτά τα ζώα.
Δημήτρης Στεργιούλης