 |
 |
Του Δημήτρη Στεργιούλη
Ένα από τα ιστορικότερα, αν όχι το πιο ιστορικό, κτίριο στα Θεοδώριανα είναι το κτίριο του παλιού δημοτικού σχολείου μπροστά στην εκκλησία του Αϊ-Γιώργη στην πλατεία του χωριού.
Χτίστηκε το1864. Διώροφο, πέτρινο και μεγαλοπρεπές. Για χρόνια ολόκληρα στέγαζε το Δημοτικό σχολείο Θεοδωριάνων, με τρεις ευρύχωρες αίθουσες στον πάνω όροφο. Αργότερα η μία από αυτές αποτέλεσε το κοινοτικό γραφείο Θεοδωριάνων, ενώ η τελευταία, μέχρι και το 1990, στέγαζε το μικρό καφενεδάκι και μπακάλικο του Γιώργου Χάιδου. Οι χώροι του υπογείου χρησιμοποιήθηκαν σαν αποθήκες, τηλεφωνείο, αλλά δυστυχώς και σαν κρατητήριο και χώρος βασανιστηρίων τα χρόνια της κατοχής και του εμφυλίου. Από τους γερμανικούς βομβαρδισμούς του 1943 το κτίριο έπαθε αρκετές ζημιές. Η κατάστασή του όμως χειροτέρεψε με το μεγάλο σεισμό του 1967, οπότε κρίθηκε ακατάλληλο για σχολείο.
Το κτίριο σήμερα είναι ιδιοκτησία του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Θεοδωριάνων. Ωστόσο η ιδιοκτησία του αμφισβητήθηκε γύρω στα 1950 όταν για πρώτη φορά η εκκλησία ζήτησε ενοίκιο από το δημόσιο για τη χρήση του ως σχολικού κτιρίου. Το πρόβλημα λύθηκε όταν κάτοικοι των Θεοδωριάνων βεβαίωσαν ενόρκως στο Ειρηνοδικείο Βουργαρελίου, ότι το κτίριο κτίστηκε από το εκκλησιαστικό συμβούλιο σε οικόπεδο της εκκλησίας και συντηρούνταν με δαπάνες της εκκλησίας και του Αναγκαστικού Συνεταιρισμού.
Σήμερα φορτωμένο με την ιστορία του και τις μνήμες παιδικών μαθητικών χρόνων, με βαριά όμως τα σημάδια της ερήμωσης και της εγκατάλειψης συνεχίζει να στέκεται ακόμα όρθιο.
Με την Υπουργική Απόφαση 204/13936/16-3-1999 που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ 285/β/31-3-1999 το κτίριο χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο νεώτερο μνημείο. Κι ευτυχώς έχουμε καλά νέα γι αυτό.
Το θέμα της αναπαλαίωσής του τέθηκε στο Σεβασμιότατο Μητροπολίτης Άρτας όταν πρόπερσι επισκέφτηκε το χωριό. Κατόπιν η συγχωριανή μας Μαρία Ντζιούνη ανέλαβε την πρωτοβουλία σε συμφωνία με τον ιερέα του χωριού παπα-Πάνο Τσινέλο και το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο να χρηματοδοτήσει η ίδια, όπως και έγινε, την προμελέτη του έργου. Μάλιστα είχε βρει και τον αρχιτέκτονα μελετητή. Επειδή όμως το κτίριο έχει κριθεί ως διατηρητέο νεώτερο ιστορικό μνημείο, οποιαδήποτε ενέργεια έπρεπε να έχει την έγκριση της Μητρόπολης και της Υπηρεσίας Νεώτερων Μνημείων.
Οι ενέργειες έγιναν γρήγορα. Ο μελετητής αρχιτέκτονας Κώστας Τασινίκος με αρμόδιο μηχανικό επισκέφτηκαν το χωριό δυο φορές και συνέταξαν τη μελέτη.
Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο του Ι.Ν. Αγίου Γεωργίου Θεοδωριάνων στον οποίο ανήκει ιδιοκτησιακά το κτίριο κάνει αποδεκτή τη δωρεά της συγχωριανής μας και με το υπ’αριθμ: 3/6-9-2015 έγγραφό του υποβάλλει τη μελέτη στην Ιερά Μητρόπολη Άρτας.
Η Μητρόπολη Άρτας με το υπ’αριθμ: 778/16-9-2015 έγγραφό της διαβιβάζει την μελέτη στην Υπηρεσία Νεώτερων μνημείων για την έγκρισή της.
Με τη σειρά της η Υπηρεσία Νεώτερων μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου με την 2900/29-10-20125 απόφασή της εγκρίνει την μελέτη: «Αποκατάσταση διώροφου κτιρίου πρώην Δημοτικού σχολείου στην κεντρική πλατεία Θεοδωριάνων και αλλαγή χρήσης σε παραδοσιακό καφενείο- Εκκλησιαστικό Λαογραφικό Μουσείο και Ξενώνα».
Μετά την σχετική αυτή έγκριση ήδη ετοιμάζεται η απαραίτητη οικονομετεχνική μελέτη του έργου. Για να προχωρήσει όμως η αναπαλαίωση του κτιρίου, πρέπει να μπορέσει να ενταχθεί σε κάποιο πρόγραμμα του Υπουργείου Πολιτισμού, μιας και έχει κριθεί ως διατηρητέο ιστορικό νεώτερο μνημείο ή σε κάποιο σχετικό Ευρωπαϊκό πρόγραμμα.
«Αγκάθι» στην ένταξή του σε κάποιο τέτοιο πρόγραμμα είναι το ιδιοκτησιακό καθεστώς. Αφού ανήκει στην εκκλησία είναι σχεδόν αδύνατο να ενταχθεί σε κάποιο από αυτά τα προγράμματα. Το πρόβλημα λύνεται αν μεταβιβαστεί από την εκκλησία στο Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων. Το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο συμφωνεί με αυτή τη μεταβίβαση, αλλά και ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Άρτας, τον οποίο επισκέφτηκαν τόσο η συγχωριανή μας Μαρία Ντζιούνη όσο και ο παπα- Παναγιώτης Τσινέλος, είδε θετικά αυτό το ενδεχόμενο, αρκεί να σωθεί το κτίριο και να αποτελέσει ένα μνημείο ιστορίας και πολιτισμού για τα Θεοδώριανα και για τα Τζουμέρκα. Άρα αυτό είναι το θέμα τώρα που καλείται να λύσει άμεσα το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο για να προχωρήσουν τα υπόλοιπα.
Όσο για την οικονομετεχνική μελέτη, που επαναλαμβάνω είναι σχεδόν έτοιμη, η συγχωριανή μας Μαρία Ντζιούνη προτίθεται να τη χρηματοδοτήσει και αυτή, αλλά στο κομμάτι αυτό πρέπει να δείξουμε όλοι μας ευαισθησία και να βοηθήσουμε έστω και από το υστέρημά μας. Το χρωστάμε στην ιστορία μας.
Βασικά σημεία της τεχνικής έκθεσης:
Σύμφωνα με τη μελέτη η κατάσταση της λιθοδομής κρίνεται μέτρια έως καλή. Στις ξύλινες κατασκευές, δάπεδα και οροφές, υπάρχουν σημεία στα οποία υπάρχουν σημαντικές διαβρώσεις τα οποία θα πρέπει να αντικατασταθούν. Ιδιαίτερη προσοχή θα δίνεται στην ανακατασκευή των ξύλινων κατασκευών με χρήση πανομοιότυπων στοιχείων ώστε να αποφεύγονται οι αταίριαστες με το κτίριο κατασκευές.
Στη δυτική πλευρά του ισογείου θα λειτουργήσει παραδοσιακό καφενείο. Ο χώρος του ανατολικού τμήματος θα λειτουργήσει ως εκκλησιαστικό μουσείο και θα στεγάσει τα σπάνια εκθέματα μεγάλης ιστορικής αξίας που υπάρχουν. Στο χώρο ανάμεσα στο παραδοσιακό καφενείο και το εκκλησιαστικό μουσείο υπάρχει ο χώρος για την κατασκευή δύο W.C.
Στο υπόγειο από τη μεριά της πλατείας και ισόγειο από τη νότια πλευρά θα λειτουργήσουν τρία αυτόνομα δωμάτια με μπάνια. Τα ξύλινα κουφώματα πρέπει να αντικατασταθούν καθώς και να συντηρηθεί η ξύλινη σκεπή, που είναι σχετικά σε καλή κατάσταση. Τα κεραμίδια θα αντικατασταθούν με σχιστόπλακες ώστε να μην αλλοιωθεί ο παραδοσιακός χαρακτήρας του κτιρίου. Τέλος στην τοιχοποιία πρέπει να γίνει ενίσχυση και πλήρωση της λιθοδομής με κατάλληλα ενέματα μετά από γενικό και επιμελημένο αρμολόγημα.
ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΕΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΝΕΩΤΕΡΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ