Skip to content

Ποτάμια και πολιτική

Ποτάμια και πολιτική στην Ισπανία και την Ελλάδα  

Του Γιάννη Παπαδημητρίου,

δικηγόρου, μέλους του συλλόγου Προστασίας Αράχθου           

 

 Ο πολύπαθος Αχελώος. Συνεχίζει …ν’αντιστέκεται και να ρέει ακόμα.

 

 Οι συγκρούσεις για το νερό και το πρόπλημα διαχείρισης των υδάτινων πόρων εξακολουθούν να αποτελούν κεντρικά διακυβεύματα στην πολιτική σκηνή της Ισπανίας, που πηγαίνει στις κάλπες την Κυριακή. Ίσως όχι με την ένταση της προηγούμενης αναμέτρησης του 2004, όταν το φαραωνικό σχέδιο της κυβέρνησης Αθνάρ για την εκτροπή ενός μεγάλου τμήματος του υδάτινου δυναμικού του ποταμού Έβρου ανατράπηκε τελικά από την εκλογική ήττα της Δεξιάς και την αλλαγή πλεύσης από το σοσιαλιστικό κόμμα του Θαπατέρο, αλλά σίγουρα με ανοιχτούς όλους τους λογαριασμούς για το μέλλον. Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι, παρόλο που σ’ αυτή την εκλογική εκστρατεία το δεξιό Λαϊκό Κόμμα αποφάσισε τελικά να διαγράψει από το πρόγραμμά του κάθε αναφορά στον Έβρο και επέλεξε να χρησιμοποιεί όρους ουδέτερους όπως “συμφωνία για το νερό”, “για το καλό όλης της Ισπανίας” κλπ., εντούτοις οι περιφερειακές οργανώσεις και οι αξιωματούχοι του κόμματος στον Νότο, ο οποίος υποτίθεται ότι θα ευνοηθεί από τη μεταφορά του νερού του ποταμού (Μούρθια, Αλικάντε κ.λπ.), κάνουν ανοιχτά λόγο για αναβίωση του σχεδίου, στην –ελάχιστα πιθανή, πάντως, όπως φαίνεται—περίπτωση  ου το κόμμα κερδίσει τις εκλογές.      

 Το σχέδιο της εκτροπής, με πολλά τεχνικά έργα, φράγματα και κανάλια, μιας ποσότητας 1.050.000 κυβικών εκατομέτρων νερού το χρόνο, κυρίως προς τον Νότο με διακηρυγμένους σκοπούς την ενίσχυση της αγροτικής παραγωγής και του τουρισμού (γήπεδα γκολφ κ.λπ.) και δευτερευόντως προς τα βόρεια για την ύδρευση της Βαρκελώνης, κυριάρχησε την ισπανική πολιτική ζωή κατά το διάστημα 2001-2004, βάθυνε τις ήδη οξείες περιφερειακές αντιθέσεις στο εσωτερικό της χώρας, προκάλεσε διαδηλώσεις εκατοντάδων χιλιάδων έως εκατομμυρίων ανθρώπων στους δρόμους της Σαραγόσα και της Βαρκελώνης και γέννησε ένα γιγάντιο οικολογικό κίνημα, που τεκμηρίωσε επιστημονικά τις αρνητικές επιπτώσεις, οικολογικές μα και οικονομικές, της εκτροπής και κατόρθωσε τελικά να πετύχει μια μεγάλη ανατροπή. Ενδεικτική αυτής της ριζικής αλλαγής των ισορροπιών είναι το περιεχόμενο της διεθνούς έκθεσης EXPO 2008, που διοργανώνεται το καλοκαίρι στη Σαραγόσα, και είναι μονοθεματική, αφιερωμένη αποκλειστικά στη διαχείριση του νερού και την προστασία των υγροτόπων.

       Στη χώρα μας, παρά την απουσία από την κεντρική πολιτική σκηνή, το ζήτημα της υπεράσπισης των ποταμών, της ελεύθερης ροής τους και σε τελική ανάλυση της φυσικής κληρονομιάς από κερδοσκοπικές επιθέσεις και από αντιλήψεις “διόρθωσης των λαθών της φύσης” έχει αποφέρει αξιόλογα αποτελέσματα στο τοπικό επίπεδο. Στην Ήπειρο και στα Τζουμέρκα βγαίνουμε και εμείς νικητές από μια μεγάλη δεκάχρονη μάχη ενάντια στη φραγματοποίηση του ποταμού Αράχθου και την κατασκευή του μεγάλου υδροηλεκτρικού φράγματος του Αγίου Νικολάου. Μια μάχη, που δόθηκε σε πολιτικό, επιστημονικό και νομικό επίπεδο, συσπείρωσε τη μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων και των συλλογικών φορέων της περιοχής και έδωσε την ευκαιρία στις δυνάμεις της Αριστεράς, με τη συνήθη εξαίρεση, να δράσουν σε ένα ευρύτερο μέτωπο, ριζοσπαστικά αλλά όχι σεχταριστικά, χωρίς αποκλεισμούς και με επιβεβαίωση της ηγεμονίας των ιδεών τους στην πράξη.

       Τα διδάγματα αυτά είναι ιδιαίτερα χρήσιμα και στην περίπτωση της περιβόητης εκτροπής του Αχελώου, οι καταστροφικές συνέπειες της οποίας έχουν επανειλημμένα αναλυθεί από τις σελίδες αυτής της εφημερίδας. Φαίνεται όμως πως η μεγάλη ενεργοποίηση στο τοπικό επίπεδο δεν επαρκεί, αλλά απαιτείται η μάχη για τον Αχελώο να μετατραπεί σε ζήτημα της κεντρικής πολιτικής ατζέντας. Παρά την προσπάθεια να ξεφύγει η κινητοποίηση από τα στενά όρια της Μεσοχώρας, της ορεινής Θεσσαλίας και της Αιτωλοακαρνανίας και να αποκτήσει πανελλαδικό χαρακτήρα, μέχρι στιγμής ο αθηνοκεντρισμός καλά κρατεί και πολλοί αντιλαμβάνονται το πρόβλημα ως σύγκρουση μεταξύ περιοχών και όχι ως μετωπική αντιπαράθεση με το πολιτικό σύστημα και το κυρίαρχο οικονομικό μοντέλο. Όμως, εάν ο αναπτυξιακός λαϊκισμός και η εργολαβική λογική έχουν υπηρετηθεί πιστά από τις κυβερνήσεις του δικομματισμού, τόσο από τη ΝΔ του Μητσοτάκη, του Καραμανλή και του Σουφλιά όσο και από το ΠΑΣΟΚ του Αντρέα, του Σημίτη και του Λαλιώτη, και έχουν στηριχθεί ανεπιφύλακτα από το ΚΚΕ, το οποίο μάλιστα στη Θεσσαλία πλειοδοτεί στις επιθέσεις εναντίον όσων τολμούν να αντιστέκονται στον παραλογισμό της εκτροπής, η στήριξη των αντιστάσεων στο κεντρικό επίπεδο αποκτά ακόμη μεγαλύτερη σημασία. Ο ΣΥΡΙΖΑ, που έχει ήδη τοποθετηθεί εναντίον της εκτροπής, καλείται να ανταποκριθεί και σ’ αυτά τα καθήκοντα.

   ΥΓ.: Το άρθρο αυτό είχε γραφεί πριν από την πρόσφατη συνέντευξη Τύπου του Γ. Σουφλιά (6.3.2008) για το εθνικό πρόγραμμα διαχείρισης και “προστασίας” των υδατικών πόρων, το οποίο επιμένει στην εκτροπή, προβλέπει 20(!) μεγάλα φράγματα στα ποτάμια της χώρας κ.λπ. Η αναγκαιότητα μιας κεντρικής πολιτικής μάχης για το νερό επιβεβαιώνεται, λοιπόν, με τον πιο κατηγορηματικό τρόπο. 

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΑΥΓΗ (7-3-2008).

Exit mobile version